• banner0823

 

 

Kuva mubipfunyika bikabije bifata imiryango mito yo mu majyepfo yuburasirazuba bwa Aziya kugeza imyanda irundarunda mu bimera kuva muri Amerika kugeza muri Ositaraliya,

Ubushinwa bwabujije kwakira plastike ikoreshwa ku isi bwateje ingufu mu gutunganya ibicuruzwa.

Inkomoko: AFP

 Iyo gutunganya ibicuruzwa byakoreshwaga muri Maleziya, ubukungu bwabirabura bwajyanye nabo

 Ibihugu bimwe bifata icyemezo cyo guhagarika Ubushinwa nk’amahirwe kandi byihutiye kumenyera

cyangwa imyaka, Ubushinwa nicyo cyabaye ku isonga ku isi mu gusiga rubi

 Kuva mu bipfunyika bikabije byibasiye imiryango mito yo mu majyepfo y'uburasirazuba bwa Aziya kugeza imyanda irundarunda mu bimera kuva muri Amerika kugeza muri Ositaraliya, Ubushinwa bwabujije kwakira plastike ikoreshwa ku isi bwateje imbaraga mu gutunganya ibintu.

 

Mu myaka myinshi, Ubushinwa bwatwaye igice kinini cya plastiki zishaje ku isi, gitunganya ibyinshi muri byo mu bikoresho byo mu rwego rwo hejuru byashoboraga gukoreshwa n’ababikora.

Ariko, mu ntangiriro za 2018, yafunze imiryango hafi y’imyanda yose ya plastike y’amahanga, kimwe n’ibindi bintu byinshi byakoreshwa mu kongera umusaruro, mu rwego rwo kurengera ibidukikije ndetse n’ubuziranenge bw’ikirere, bituma ibihugu byateye imbere birwanira kubona aho byohereza imyanda.

Arnaud Brunet, umuyobozi mukuru w’itsinda ry’inganda rifite icyicaro i Buruseli The Bureau of International Recycling yagize ati: "Byari bimeze nk'umutingito."

Ati: “Ubushinwa bwari isoko rinini ry’ibicuruzwa bisubirwamo.Byateje ihungabana rikomeye ku isoko mpuzamahanga. ”

Ahubwo, plastiki yerekejwe ku bwinshi mu majyepfo y'uburasirazuba bwa Aziya, aho abashinwa batunganya ibicuruzwa bimukiye.

Hamwe n’abantu bake bavuga Igishinwa, Maleziya niyo yahisemo mbere y’Abashinwa basubiramo ibicuruzwa bashaka kwimuka, kandi amakuru yemewe yerekanaga ko ibicuruzwa bitumizwa mu mahanga byikubye inshuro eshatu kuva ku rwego rwa 2016 bikagera kuri toni 870.000 umwaka ushize.

Mu mujyi muto wa Jenjarom, hafi ya Kuala Lumpur, inganda zitunganya plastike zagaragaye ari nyinshi, zisohora imyotsi yangiza amasaha yose.

Ibirunga binini by'imyanda ya pulasitike, yajugunywe ku karubanda, birundarunda mu gihe abayitunganyirizaga bahanganye n'ikibazo cyo guhangana n'ibicuruzwa biva mu bicuruzwa bya buri munsi, nk'ibiryo ndetse n'imyenda yo kumesa, kuva kure cyane nk'Ubudage, Amerika, na Berezile.

Bidatinze abaturage babonye umunuko wa acrid hejuru yumujyi - impumuro isanzwe mu gutunganya plastiki, ariko abakangurambaga b’ibidukikije bemeza ko imyotsi imwe n'imwe yaturutse no gutwika imyanda ya pulasitike itari nziza cyane ku buryo idashobora gukoreshwa.

“Abantu batewe n'umwotsi w'ubumara, babakangura nijoro.Benshi bari bakorora cyane, ”umuturage Pua Lay Peng.

Umusaza w'imyaka 47 yongeyeho ati: "Ntabwo nashoboraga gusinzira, sinshobora kuruhuka, buri gihe numvaga naniwe."

abahagarariye imiryango itegamiye kuri leta ishinzwe ibidukikije bagenzura imyanda ya plastike yataye

Abahagarariye imiryango itegamiye kuri leta ishinzwe ibidukikije bagenzura uruganda rw’imyanda rwa plastike rwatawe i Jenjarom, hanze ya Kuala Lumpur muri Maleziya.Ifoto: AFP

 

Pua n'abandi baturage batangiye gukora iperereza kandi, hagati mu mwaka wa 2018, bari bamaze kubona inganda zigera kuri 40 zitunganya, inyinshi muri zo zikaba zaragaragaye ko zikora nta mpushya zikwiye.

Ikirego cya mbere ku bayobozi ntaho cyagiye ariko bakomeje kotsa igitutu, amaherezo leta ifata ingamba.Abayobozi batangiye gufunga inganda zitemewe n'amategeko muri Jenjarom, batangaza ko mu gihugu hose hazahagarikwa by'agateganyo impushya zo gutumiza mu mahanga.

Inganda 33 zarafunzwe, nubwo abarwanashyaka bemezaga ko benshi bimukiye bucece ahandi mu gihugu.Abaturage bavuze ko ikirere cyateye imbere ariko hasigaye imyanda ya pulasitike.

Muri Ositaraliya, Uburayi na Amerika, benshi mu bakusanyaga plastiki n’ibindi bisubirwamo basigaye bihutira gushaka ahantu hashya hohereza.

Bahuye n’ibiciro byinshi kugirango itunganyirizwe n’ibicuruzwa bitunganyirizwa mu rugo kandi rimwe na rimwe bitabaza kohereza mu myanda kuko ibisigazwa byegeranijwe vuba.

Perezida w'ikigo cy’inganda gishinzwe gucunga imyanda no kongera umutungo wa Ositaraliya, Garth Lamb yagize ati: "Amezi cumi n'abiri arashize, turacyumva ingaruka ariko ntituragera ku bisubizo."

Bamwe bihutiye kumenyera ibidukikije bishya, nkibigo bimwe na bimwe biyobowe n’ubuyobozi bikusanya ibintu bisubirwamo muri Adelaide, Ositaraliya yepfo.

Ibigo byajyaga byohereza hafi ibintu byose - uhereye kuri plastiki kugeza ku mpapuro no mu kirahure - mu Bushinwa ariko ubu 80 ku ijana bitunganywa n’amasosiyete yo mu karere, andi menshi yoherezwa mu Buhinde.

ubbish irashungura kandi itondekanya mumajyaruguru ya Adelayide ishinzwe gucunga imyanda
Imyanda irayungurura kandi itondekwa mu kigo cy’amajyaruguru gishinzwe gucunga imyanda ya Adelaide ahitwa Edinburgh, mu majyaruguru y’umujyi wa Adelaide.Ifoto: AFP

 

Imyanda irayungurura kandi itondekwa mu kigo cy’amajyaruguru gishinzwe gucunga imyanda ya Adelaide ahitwa Edinburgh, mu majyaruguru y’umujyi wa Adelaide.Ifoto: AFP

Sangira:

Umuyobozi mukuru w'ikigo gishinzwe imicungire y’imyanda ya Adelaide, Adam Faulkner yagize ati: "Twimutse vuba tureba ku masoko yo mu gihugu."

Ati: "Twabonye ko mu gushyigikira inganda zaho, twashoboye gusubira ku giciro cyabanjirije Ubushinwa."

Ku mugabane w'Ubushinwa, ibicuruzwa bitumizwa mu mahanga biva kuri toni 600.000 buri kwezi mu 2016 bikagera ku 30.000 ku kwezi muri 2018, nk'uko amakuru yatangajwe muri raporo aherutse gukorwa na Greenpeace n'imiryango itegamiye kuri Leta ishinzwe ibidukikije Global Alliance for Incinerator Alternatives.

Ibigo byinshi byo gutunganya ibicuruzwa byaratereranywe igihe ibigo byimukiye mu majyepfo yuburasirazuba bwa Aziya.

Mu ruzinduko mu mujyi wa Xingtan wo mu majyepfo mu mwaka ushize, Chen Liwen, washinze umuryango utegamiye kuri Leta w’ibidukikije mu Bushinwa Zero Waste Alliance, yasanze inganda zitunganya ibicuruzwa zabuze.

Ati: "Ibicuruzwa bitunganyirizwa mu bikoresho bya pulasitiki byarashize - hari ibyapa 'byo gukodesha' byanditse ku muryango w'uruganda ndetse n'ibimenyetso byo gushaka abakozi basaba ko abayitunganya babimenyereye bimukira muri Vietnam."

Ibihugu byo mu majyepfo y’iburasirazuba bwa Aziya byibasiwe n’ubuhagarike bw’Ubushinwa - kimwe na Maleziya, Tayilande na Vietnam - byibasiwe cyane - byafashe ingamba zo kugabanya ibicuruzwa bitumizwa mu mahanga, ariko imyanda yoherejwe mu bindi bihugu nta mbogamizi, nka Indoneziya na Turukiya, Raporo ya Greenpeace yavuze.

Hafi icyenda ku ijana gusa bya plastiki bigeze bitanga umusaruro, abakangurambaga bavuze ko igisubizo kirambye kirambye cy’ikibazo cy’imyanda ya pulasitike ari uko amasosiyete akora make naho abaguzi bagakoresha make.

Umukangurambaga wa Greenpeace, Kate Lin yagize ati: “Umuti umwe rukumbi wo kwanduza plastike ni ugukora plastike nke.”


Igihe cyo kohereza: Kanama-18-2019